روش های کنارآمدن با ترس از پرواز - وبلاگ آرشیو بهترین ها

به گزارش وبلاگ آرشیو بهترین ها، آئروفوبیا یکی از انواع فوبیا و شامل ترس از پرواز، ترس از هواپیما و ترس از سفر هوایی است. آمار ها نشان می دهد سفر هوایی از دیگر انواع سفرها، امن تر است در حالی که همچنان یکی از ترس های بسیار رایج است.

به گزارش ایرنا، بر اساس تحقیقات، 40درصد مردم هر سال دچار اضطراب ناشی از پرواز می شوند که روان شناسان فقط اختلال 2.5درصد از این تعداد را تشخیص می دهند.

بسیاری از مردم تا حدی از پرواز می ترسند، اما فقط اندکی از آن ها علائم فوبیا را دارند. ترس از پرواز به فوبیا تبدیل شده باشد یا نه، می تواند اثراتی جدی بر کیفیت زندگی بگذارد.

علائم فوبیای پرواز

افرادی که فوبیای پرواز دارند موقع فکرکردن به پرواز یا سفر با هواپیما، دچار اضطرابی مداوم و شدید می شوند. علائم آئروفوبیا مشابه علائم سایر فوبیاهاست. علائم فیزیکی ترس از پرواز ممکن است شامل موارد زیر باشد:

لرز

احساس خفگی

اختلال تفکر

سرگردانی

برافروختگی

ناراحتی های گوارشی

افزایش ضربان قلب

تحریک پذیری

حالت تهوع

لرزش بدن

تنگی نفس

عرق کردن

حتی گاهی ممکن است افراد دچار حمله پانیک شوند. حمله پانیک دوره ای کوتاه از ترس شدید است که می تواند علائمی مانند تپش قلب، احساس جداشدن از واقعیت و ترس از مردن داشته باشد.

برخی از افرادی که فوبیای پرواز دارند در فرودگاه راحت هستند، اما درست قبل از سوارشدن به هواپیما دچار علائم ترس می شوند. برخی افراد هم مدت ها قبل از زمان پرواز دچار ترس از پرواز می شوند که این حالت اضطراب پیش بینی (Anticipatory anxiety) نامیده می گردد و بسیار رایج است.

ترس از پرواز چطور ایجاد می گردد؟

علت دقیق ترس از پرواز با هواپیما معین نیست، اما تعدادی از عوامل مختلف ممکن است در آن نقش داشته باشند. بر اساس یکی از پژوهش ها، این ترس از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت و از مجموعه ای از عوامل فیزیولوژیکی، روانی و اجتماعی نشئت می گیرد که برای هر کسی منحصربه فرد است.

1. مسائل جسمی

برخی از مسائل جسمی می توانند منجر به ترس فرد از پرواز شوند:

انسداد سینوس یا گوش میانی شاید باعث درد یا سرگیجه در طول پرواز گردد.

سرماخوردگی، مسائل مزمن سینوسی، سرگیجه یا اختلالات گوش می تواند باعث ایجاد ترس بسیار شدید از ناراحتی فیزیکی گردد.

بیماری قلبی عروقی یا سایر شرایطی که خطر لخته شدن خون را افزایش می دهد هم می تواند باعث ایجاد نگرانی درباره ایجاد ترومبوز ورید عمقی در طول پرواز گردد.

قبل از پرواز با پزشک خود درباره هرگونه مسائل فیزیکی صحبت کنید تا راه حلی برای به حداقل رساندن خطر و ناراحتی داشته باشید.

2. اختلالات روانی

فوبیا و اختلالات اضطرابی دیگر ممکن است فوبیای پرواز را ایجاد نمایند. برخی از این موارد عبارت اند از:

کلاستروفوبیا: افراد مبتلا به کلاستروفوبیا اغلب به علت فضای محدود هواپیما دچار ترس پرواز هم می شوند.

ترس از ارتفاع: ترس از ارتفاع (آکروفوبیا) نیز می تواند منجر به ترس از پرواز گردد.

فوبیای اجتماعی یا ترس از میکروب: کسانی که دچار اختلال اضطراب اجتماعی یا ترس از میکروب هستند اغلب دچار فوبیای پرواز هم می شوند، زیرا مجبورند در هواپیما مدت زمان زیادی را با غریبه ها بگذرانند.

بر اساس تحقیقات، این محرک ها هم ترس فرد از پرواز را تشدید می نمایند:

آب وهوای بد.

مرحله برخاستن هواپیما.

تلاطم های هوایی حین پرواز.

تأخیر سفر نیز ممکن است این ترس را بدتر کند.

3. مسائل اجتماعی

تجربه پرواز مشکل دار یا سقوط هواپیما: حتی تماشای اخبار حوادث خطوط هوایی برای ایجاد ترس از پرواز کافی است. مثلا بسیاری از مردم پس از حملات 11 سپتامبر دچار آئروفوبیا شدند.

محیط: اگر والدین از پرواز بترسند، ممکن است ترسشان به بچه ها هم سرایت کند. این مسئله یکی از علل شایع فوبیای پرواز در بچه ها است. البته بسیاری از بزرگ سالان هم تحت تأثیر این عامل قرار می گیرند. مثلا ممکن است فرد این ترس را از خویشاوندان یا دوست دیگری دریافت کند، اما به نظر می رسد والدین بیشترین نقش را در ایجاد این فوبیا دارند.

سایر شرایط مرتبط: آئروفوبیا ممکن است ریشه در مسئله ای کاملا متفاوت داشته باشد. مثلا وقتی بلافاصله پس از ارتقا به شغلی که مستلزم سفر است ترس از پرواز ایجاد می گردد، شاید ترس فرد از پرواز ناشی از نگرانی درباره خود شغل یا تأثیر آن بر زندگی روزمره باشد یا بچه های که باید مرتب برای ملاقات والدین طلاق گرفته پرواز نمایند گاهی به عنوان مکانیزم مقابله با آسیب های طلاق به آئروفوبیا مبتلا می شوند.

درمان ترس از پرواز

خوشبختانه فوبیای پرواز قابل درمان است، حتی اگر علتش معین نباشد. برخی از درمان های رایج این فوبیا عبارت اند از:

1. روان درمانی

رفتاردرمانی شناختی (Cognitive behavioral therapy) یا به اختصار CBT معمولا اولین درمان برای انواع فوبیا از جمله ترس از هواپیما است. CBT رویکردی است که بر تغییر افکار منفی منجر به ترس تمرکز دارد. بسیاری از درمان های خاص فوبیا مبتنی بر CBT هستند، اما گاهی از گزینه های درمانی دیگر نیز استفاده می گردد. برخی از رویکرد ها متداول عبارت اند از:

قرارگرفتن در موقعیت ترس: کارشناسان توافق دارند که برترین راه برای غلبه بر این ترس، قرارگرفتن کنترل شده در معرض آن است که ممکن است به وسیله واقعیت مجازی، شبیه سازی پرواز یا حتی پرواز واقعی انجام گردد.

حساسیت زدایی سیستماتیک: این درمان شامل قرارگرفتن تدریجی و پیش رونده در موقعیت ترس است که اغلب برای درمان فوبیایی مانند فوبیای پرواز استفاده می گردد.

درمان فردی: CBT فردی، هیپنوتیزم درمانی و تکنیک های واقعیت مجازی نیز می تواند ترس فرد از پرواز با هواپیما را کاهش دهد.

2. کلاس های گروهی

اگر فرد اختلالات جسمی یا روانی دیگری نداشته باشد، یکی از اقدامات برای غلبه بر فوبیای پرواز شرکت در کلاس های پرواز است. این کلاس ها معمولا دو یا سه روز طول می کشند و اغلب آخر هفته ها برگزار می شوند.

گاهی خطوط هوایی این دوره ها را برگزار می نمایند. در طول این کلاس ها، ممکن است فرد با چند خلبان ملاقات کند، درباره ایمنی خطوط هوایی اطلاعاتی به دست بیاورد و حتی فرصت سوارشدن به هواپیمای واقعی نصیبش گردد. گاهی اوقات فقط آشنایی بیشتر با فرایند و محیط به فرد یاری می نماید هنگام پرواز احساس راحتی بیشتری داشته باشد.

3. دارودرمانی

گاهی اوقات ممکن است پزشک دارو هایی برای کاهش علائم ترس پرواز مانند حالت تهوع یا اضطراب تجویز کند. مثلا شاید پزشک توصیه کند قبل از پرواز دارویی مصرف گردد که برای کاهش بیماری حرکت یا پرواززدگی فراوری شده است. بعلاوه ممکن است داروی ضداضطراب مانند زاناکس (آلپرازولام) یا والیوم (دیازپام) تجویز کند.

دارو ها می توانند مفید باشند، اما معمولا راه حلی کوتاه مدت برای فوبیای پرواز هستند. دارو ممکن است با روان درمانی همراه گردد تا تأثیرگذاری بیشتری داشته باشد.

کنارآمدن با ترس از پرواز

علاوه بر درمان فوبیا، اقداماتی هم هستند که خود فرد می تواند برای مقابله با این ترس انجام بدهد.

یادگرفتن درباره فرایند پرواز: یادگیری درباره نحوه کار هواپیماها، چرایی تلاطم و معنی صدا ها و ضربه های مختلف می تواند ترس را کاهش بدهد.

شناسایی افکار غیرمنطقی: تفکر منفی درباره حوادث احتمالی می تواند به ترس از پرواز دامن بزند. یاد بگیرید چگونه این افکار را تشخیص بدهید، سپس تمرین کنید که افکار منفی را از خود دور کنید یا آن ها را با افکار واقعی تر و مفیدتر جایگزین کنید.

شناسایی محرک ها: وقتی به پرواز فکر می کنید یا در طول پرواز دچار اضطراب می شوید، به افکار یا موقعیت هایی توجه کنید که قبل از ترس تجربه نموده اید. اگر متوجه بشوید کدام جنبه های خاص پرواز شما را مضطرب می نمایند، بهتر می توانید برای نحوه برخورد با آن موقعیت ها برنامه ریزی کنید.

تمرین تکنیک های ریلکسیشن: داشتن جعبه ابزار آرامش یا مجموعه ای از استراتژی های ریلکسیشن می تواند مفید باشد. می توانید هنگام آغاز احساس ترس، از این تکنیک ها بهره ببرید، تکنیک هایی مثل تنفس عمیق، تجسم و آرام سازی عضلانی. با گذشت زمان، این تکنیک ها به کاهش ترس از هواپیما یاری می نمایند.

سخن آخر

اگر دچار فوبیای پرواز هستید، باید در اولین فرصت با متخصص مشورت کنید. متخصص فوبیا را تشخیص می دهد و می تواند برنامه درمانی مناسبی را توصیه کند. فوبیای پرواز یکی از علل اصلی ایجاد اضطراب پیش از سفر است. فوبیای پرواز می تواند اثرات زیادی روی کیفیت زندگی داشته باشد و حتی زندگی روزمره را مختل کند. با درمان صحیح می توان این شرایط را مدیریت کرد یا علائمش را کاهش داد.