چرا بچه ها خلاق به دانش آموزان بی استعداد تبدیل می شوند؟ - وبلاگ آرشیو بهترین ها

به گزارش وبلاگ آرشیو بهترین ها، موضوع تقویت خلاقیت در دانش آموزان از موضوعات بسیار مهمی است که بدون شک در آینده و سرنوشت دانش آموزان تأثیر مثبتی خواهد داشت.

به گزارش ایرنا، با توجه به اهمیت این مسئله، اگر نگوییم همه، بیشتر مدارس ما همچنان به صورت صنعتی، یا مانند یک کارخانه اداره می شوند؛ بچه ها بر اساس سن و توانایی هایشان مانند یک خط فراوری در کلاس ها قرار داده می شوند و روزانه به صورت سازمان یافته و منظم، مطالب درسی را آموزش می بینند که بعید است خیلی از آن مطالب، در زندگی آینده چندان به کار بیایید.

با توجه به آنکه پرورش استعداد ها و یاری به تقویت خلاقیت یکی از اهداف آموزش و پرورش محسوب می گردد، اما در بیشتر موارد، مدارس به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه موجب تضعیف و حتی تضییع خلاقیت می شوند. این در حالی است که خلاقیت در آموزش وپرورش به مقدار سواد اهمیت دارد و باید به آن، به همان مقدار توجه داشت، زیرا هر کودکی دارای پتانسیل ذاتی خلاقیت است، اما این مسئله خودبه خود اتفاق نمی افتد بلکه احتیاج به آموزش و جهت گیری مناسب دارد. با توجه به آغازِ پرورش خلاقیت از کلاس درس، معلمان نقش بسیار مهمی در ایجاد و تقویت این فرایند ایفا می کنند.

نبوغ خلاقیت در چه گروه سنی بیشتر است؟

دکتر جورج لند و بث ژرمن (پژوهشگر حوزه خلاقیت) در سال 1968، به مدت دو دهه، برای آزمایش خلاقیت بر روی 1600 کودک تحقیقاتی انجام دادند. در ابتدای مطالعه، بچه هاِ پنج سال، مورد آزمایش قرار گرفتند و در مرحله بعد، همان سطح خلاقیت، در بچه ها 10 و 15 سال مورد آزمایش گرفت.

نتایج سطح نبوغ خلاقیت در این دانش آموزان به تناسب سن نشان داد که خلاقیت در میان بچه ها 5 ساله 98 درصد، در بین 10 ساله ها 30 درصد و در میان نوجوانان 15 ساله 12 درصد است. دکتر لند، آزمایش مشابهی را برای 280000 بزرگ سال با میانگین سنی 31 سال انجام داد، اما سطح خلاقیت آن ها به 2 درصد کاهش یافت.

خلاقیت را در دانش آموزان توسعه دهید

بچه ها در سنین مدرسه معمولاً به فعالیت های خلاقانه علاقه زیادی نشان می دهند. فعالیت های خلاقانه مانند نقاشی، آواز، نمایش، هنر و صنایع دستی باعث توسعه خلاقیت و تخیل، افزایش اعتمادبه نفس، بیان احساسات- افکار و عقاید به صورت کلامی و غیرکلامی، تمرین و بهبود مهارت های اجتماعی، تمرین حل مسئله و تفکر انتقادی و توسعه مهارت های فیزیکی و حرکتی در دانش آموزان می گردد.

علاوه بر این، تماشا سایر دانش آموزانِ در حال اجرا کار های خلاقانه می تواند انگیزه دانش آموزان را برای خلاقیت بیشتر افزایش دهد.

معلمان می توانند خلاقیت را در دانش آموزان پرورش دهند؟

خلاقیت تعاریف زیادی دارد و بسته به دیدگاه فرد، برای هرکسی می تواند معانی مختلفی داشته باشد. یکی از تعریف های خلاق، داشتن توانایی تبدیل ایده های تخیلی تازه به واقعیت است. وقتی دانش آموز جایی برای شکوفایی کنجکاوی و تفکرات تخیلی خود نداشته باشد، استعداد بالقوه خود را از دست می دهد، اما برای شکوفایی استعداد و خلاقیت در دانش آموزان، معلمان نقش بسیار مهمی را ایفا می کنند.

دانش آموزان به طور ناخواسته به کوچک ترین جزئیات مانند واکنش معلم در هنگام ارتکاب اشتباه یا بازخورد معلم هنگام طرح یک ایده یا انجام یک وظیفه توجه می کنند. یک برخورد اشتباه از طرف معلم مثل نادیده گرفتن، داد زدن، تحقیر و... می تواند حس خلاقیت و استعداد در دانش آموز را نابود کند.

در مقابل، ارتباط صحیح بین معلم و دانش آموز می تواند زمینه بروز و رشد خلاقیت در دانش آموز را تقویت کند، اما این امر مستلزم رعایت نکاتی است که معلمان با توجه به آن ها می توانند یک دانش آموز بااستعداد و خلاق را تحویل جامعه داده و او را برای زندگی آینده آماده کنند.

به دانش آموزان حس استقلال دهید

دادن حس استقلال به دانش آموز در فرایند یادگیری باعث می گردد تا او در قبال وظایف خود احساس مسئولیت کند و این امر به نوبه خود، میل به موفقیت در دانش آموز را ایجاد می کنند.

بعلاوه، حس استقلال دادن به دانش آموز باعث می گردد تا او مصمم و متمرکز گردد تا از تمام پتانسیل های خود استفاده کند و در این صورت دانش آموز انگیزه پیدا می کند تا برترین کار ها را انجام دهد؛ در این زمان است که خلاقانه ترین ایده های او به منصه ظهور می رسد.

از قضاوت عجولانه اجتناب کنید

معلم این قدرت را دارد که خلاقیت را در کودک ایجاد یا نابود کند. به منظور تقویت خلاقیت در دانش آموز، معلمان باید از قضاوت در خصوص کاری که دانش آموز انجام داده، خودداری کنند. بعلاوه معلم باید مراقب کلماتی باشد که به کار می برد، انتقاد سازنده را فقط در موارد ضروری انجام دهد و زمانی که دانش آموز کار خوبی انجام می دهد از او قدردانی کند.

ریسک پذیری را در دانش آموزان تقویت کنید

دانش آموزان برای خلاق بودن، باید شهامت امتحان کردن چیز های تازه و آزمایش ایده های مختلف را داشته باشند. خلاقیت، احتیاج به تحقیق، شجاعت، ریسک پذیری و پشتکار دارد. دانش آموزان نباید از اشتباهات یا انتقاد بترسند، بلکه باید آن ها را فرصتی برای رشد بدانند.

معلمان باید با دادن زمان کافی به دانش آموزان برای کشف افکارشان و ارائه راه چاره های نوآورانه در خصوص طیف گسترده ای از امور، آن ها را تشویق کنند تا برای به ظهور رساندن خلاقیتشان، ریسک کنند.

دانش آموزان را تشویق کنید تا ایده دهند

خلاقیت باید به گونه ای تقویت گردد که به دانش آموزان اجازه دهد تا بتوانند ایده های خود را بدون ترس از قضاوت یا تمسخر کشف کنند لذا آن ها را تشویق کنید تا ایده های تازهی ارائه کنند.

معلمان برای ایجاد جرقه ایده پردازی و ارائه راه چاره های خلاقانه در فکر دانش آموزان، باید آن ها را هرروز با پرسیدن سؤالاتی به چالش بکشند؛ به عنوان مثال، از آن ها بپرسید که امروز برای داشتن کلاسی فعال و پویا چطور می توانیم روند تدریس و پرسش و پاسخ را تغییر دهیم؟ چه اتفاقی ممکن است بیفتد اگر...؟ این تمرین ها با به چالش کشیدن خلاقیت روزانه، فرصت هایی را برای دیدگاه های تازه فراهم می کند و به پرورش مهارت های حل مسئله خلاق یاری می کند.

در خصوص هر ایده بازخورد نشان دهید

دانش آموزان برای رشد و بهبود فرآیند های خلاقانه خود به بازخورد احتیاج دارند. کیفیت خلاقیت فرد، اغلب با توانایی او برای یادگیری از اشتباهات یا انتقاد و استفاده از آن ها به عنوان راهی برای توسعه ایده های قوی تر در آینده تعیین می گردد.

ارائه بازخورد مستقیم در خصوص هر ایده ارائه شده، به دانش آموزان یاری می کند تا تشخیص دهند که کدام بخش از کارشان را به خوبی انجام داده اند تا توجه بیشتری را روی آن متمرکز کنند. بعلاوه نقدها سازنده در صورت احتیاج، به دانش آموزان یاری می کند تا زمینه بهبود در آن زمینه را فراهم آورند.

به عنوان مربی، ما باید بدون توجه به اینکه نظراتمان چقدر چالش برانگیز به نظر می رسند، مایل به ارائه بازخورد های مثبت و منفی باشیم، زیرا بازخوردها، نه تن ها باعث تقویت خلاقیت در دانش آموزان می گردد بلکه در طول زمان به آن ها می آموزد که چگونه متفکران انتقادی و حل کننده مسائل باشند تا بتوانند رشد کنند.

ایده همه دانش آموزان را موردبررسی قرار دهید

به اشتراک گذاری و موردبررسی قرار دادن ایده های خلاقانه با کل کلاس می تواند مفید باشد، زیرا دیدگاه های مختلف را در خصوص یک موضوع افزایش می دهد.

این روش بعلاوه می تواند به بهبود بهره وری کل کلاس به طور هم زمان یاری کند؛ وقتی یک معلم رویکرد ها و ایده های همه دانش آموزان را شرح می دهد، هر دانش آموز منتظر نوبت خود می ماند که این امر منجر به ایجاد حس رقابت در بین دانش آموزان شده و باعث می گردد آن ها مشتاق تر و کنجکاوتر شوند. درنهایت، این روش منجر به رشد خلاقیت در دانش آموزان خواهد شد.

معلمان توجه داشته باشند که دانش آموزان امروز، آینده ملت هستند و این در کنترل یک معلم خوب است که به آن ها یاری کند تا برترین نسخه از خود شوند.

معلمان این قدرت را دارند که نه تن ها به تن هایی سرنوشت هر دانش آموز را تغییر دهند، بلکه سرنوشت کل کشور را نیز تغییر دهند؛ بنابراین، بسیار حیاتی است که معلمان تمام کوشش خود را به کارگیرند و به دانش آموزان خود یاری کنند تا به برترین نسخه از خودشان تبدیل شوند.