گردشگری نجوم سفری همراه با رصد ستارگان و تماشای آسمان است - وبلاگ آرشیو بهترین ها

به گزارش وبلاگ آرشیو بهترین ها، ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده، گردشگری نجوم سفری همراه با رصد ستارگان و تماشای آسمان است.

فرید جواهرزاده، رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران درخصوص جهانگردی نجوم و توسعه آن اظهار کرد: واژه جهانگردی نجوم حدود دو دهه است که در ادبیات جهانگردی جهانی ایجاد شده و پیش از آن چندان مورد استفاده نبوده است. تورهای نجومی به آن دسته از فعالیت هایی گفته می گردد که در راستای تماشای آسمان و ستارگان صورت میگیرد و فرصتی را در اختیار جهانگردان قرار می دهد و تجربیات نجومی مانند تماشای ستارگان، رویدادهای نجومی مانند خسوف و کسوف، بارش های شهابی، شفق قطبی و ... را به همراه دارد. آمارهای مختلفی از محبوبیت رو به افزایش جهانگردان سراسر جهان نسبت به جهانگردی نجومی مشاهده می گردد.

وی پیرامون اینکه جهانگردی نجوم سفری همراه با رصد ستارگان و تماشای آسمان است، ادامه داد: در این خصوص میتوان به کسوف سال 1378 اشاره نمود که ایران نیز میزبان تعداد زیادی از جهانگردان بین المللی بود و هزاران نفر در سراسر جهان به 26 کشوری که می توانستند میزبان رخداد طبیعی خورشیدگرفتگی باشند، سفر کردند. در همین سالها نخستین تورهای بین المللی جهانگردی نجوم به مقصد ایران صورت گرفت که منطقه ها مرکزی ایران مانند استان اصفهان، همدان، کردستان، سیستان و بلوچستان، کرمان و ... را در بر میگرفت.

این کارشناس جهانگردی مطرح نمود: بعضی اوقات فشردگی یا هم پوشانی میان جهانگردی نجوم با سایر شاخه های جهانگردی مانند طبیعت گردی، ماجراجویانه، علمی و آموزشی و فرهنگی وجود دارد. این هم پوشانی ها شرایطی را ایجاد نموده که گاهی جهانگردی نجوم به عنوان شاخه ای مستقل در نظر گرفته نمی گردد و در کنار انواع دیگر جهانگردی معنا و مفهومی پیدا می نماید. به عنوان مثال اغلب تورهای کویرنوردی که در کمپ های کویری اقامت دارند، به نجوم و جهانگردی نجومی و تماشای آسمان شب می پردازند.

جواهرزاده بیان نمود: بعلاوه بخشی از بناهای باستانی که به نجوم و علم ستاره شناسی مرتبط است نیز در این حوزه جهانگردی بشمار می رود که با حوزه های میراث فرهنگی و جهانگردی تاریخی و فرهنگی هم پوشانی دارد مانند بازدید از برج رادکان در خراسان رضوی یا بازدید از بقایای رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی در مراغه که به نوعی جهانگردی فرهنگی و تاریخی محسوب می گردد و از جمله رخدادهایی است که حوزه های جهانگردی نجوم را نیز در بر میگیرد.

وی اظهار داشت: جهانگردی نجوم بسیار فراتر از موارد فوق بوده و در ارتباط با زیرساخت ها و دست سازه های بشری بوده و در حوزه جهانگردی شهری و جهانگردی علمی نیز نمایان است. از جمله آنها میتوان به افلاک نماها، انگاریوم ها و ... اشاره نمود که بر جهانگردی نجوم و توسعه جهانگردی شهری اثرگذار خواهد بود. در مشهد انگاریوم دانشگاه فردوسی را میتوان نام برد که مرکزی کاملا نجومی است و علاقمندان رصد و فعالیت هایی از این قبیل در سنین گوناگون می توانند از آن استفاده نمایند. از این رو به عنوان مقصد جهانگردی برای جهانگردان و زائران امام رضا (ع) محسوب می گردد.

رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران توضیح داد: رصدخانه ها و مراکز جهانگردی نجوم در کشورهای مختلف اروپایی و آمریکایی تأسیس شده و سالها به عنوان یکی از مهمترین مقاصد جهانگردی، خدماتی به جهانگردان بین المللی ارائه می دهند. به عنوان مثال میتوان در کشورهای آمریکای لاتین، شیلی، حوزه کشورهای آفریقایی، آفریقای جنوبی، در کشورهای اروپایی، اسپانیا و در حوزه آسیای مرکزی و جنوب، هندوستان را به عنوان مراکزی که در زمینه جهانگردی نجوم سرمایه گذاری نموده اند، اشاره نمود. این کشورها میزبان جهانگردان بین المللی فراوانی نیز هستند.

این کارشناس جهانگردی افزود: توسعه جهانگردی نجوم در ایران مستلزم تأمین زیرساخت ها است. زیرساخت های جهانگردی نجوم جدای از زیرساخت های عمومی توسعه جهانگردی نیست. به این معنا که زیرساخت هایی مانند راههای ارتباطی مناسب، امنیت و خدمات متناسب با احتیاج جهانگرد زمینه ساز توسعه جهانگردی است و چنین زیرساخت هایی در حوزه جهانگردی نجوم نیز ضروری است . از ویژگی های منحصر بفرد در جهانگردی نجوم میتوان به عدم وجود آلودگی های نوری، وجود تجهیزات مناسب رصد مانند تلسکوپ و دوربین های چشمی اشاره نمود.

جواهرزاده افزود: در انتخاب مکان های رصدی نیز علاوه بر عدم وجود آلودگی های نوری و هوایی، بایستی معیارهایی مانند پایداری هوا، برخورداری از آب و هوای متناسب، اندازه رطوبت، ارتفاع، امکان دسترسی و ... نیز مورد توجه قرار گیرد. حوزه جهانگردی نجوم احتیاجمند تمهیدات ویژه ای است تا بتواند شرایط جوی قابل کنترلی را برای جهانگردان ایجاد کند .

وی ادامه داد: با توجه به اینکه ایران دارای منطقه ها کویری و مستعد واقع شده است، به نظر من کشور ما می تواند به عنوان قطب اصلی حوزه جهانگردی نجوم در میان کشورهای منطقه باشد. زیرا علاوه بر استان های مرکزی کشور مانند سمنان، یزد و اصفهان در نواحی خراسان، گلستان، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان و فارس را نیز در بر می گیرد. بر این اساس در صورتی که سایر زیرساخت های متناسب نیز فراهم گردد، بخش عمده ای از ایران می تواند مقصدی در راستای توسعه جهانگردی نجوم باشد.

رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران گفت: اغلب فعالیت های رصد ستارگان وابسته به رویدادهای قابل پیش بینی مانند رویداد خسوف و کسوف، بارش های شهابی و ... است؛ بنابراین با برنامه ریزی و تمهیدات لازم نسبت به تدوین تقویم متناسب با جهانگردی نجوم اقدام کرد تا بتوان با یاری انواع دیگر جهانگردی مانند فرهنگی و تاریخی، طبیعت گردی، ماجراجویانه، شهری و ... به سمت تورهای مرکب جهانگردی که چند هدف عمده جهانگردی را دنبال می نماید، رفت.

با توجه به پدیده های نجومی ایران جهانگردی بین المللی در این حوزه درآمدی ندارد

این کارشناس جهانگردی بیان نمود: این نوع از جهانگردی مانند سایر حوزه های جهانگردی دارای مزیت های مالی است و به وسیله جذب جهانگردان نجوم میتوان درآمدهای مالی خوبی برای کشور فراهم کرد. متاسفانه کشور ما در حوزه جهانگردی بین المللی نجومی درآمدهای شایسته و بایسته ای ندارد؛ این در حالی است که پدیده های مهم نجومی در ایران رخ می دهد.

جواهرزاده مطرح نمود: به نظر من در جهت توسعه حوزه جهانگردی نجوم به صورت متمرکز، بخش آموزش و معرفی راهنمایان مجرب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. علاوه بر این موارد حفظ کیفیت خدمات و افزایش ابزارها و اقدامات حوزه جهانگردی نجوم بویژه تأمین وسایل مورد احتیاج برای سفر نجومی، دوربین های دید در شب، لباس های متناسب و ... نیز یاری نماینده خواهد بود تا از این طریق تورهای نجومی در کشور برگزار گردد.

وی اظهار داشت: جهانگردی در کنار مزیت های مالی، ممکن است مضراتی نیز به همراه داشته باشد که بخشی از آن در ارتباط با ظرفیت تحمل و ظرفیت بار در مقاصد جهانگردی است که همیشه مورد توجه و تأکید متخصصان جهانگردی بوده است. بنابراین احتیاجمند برنامه ریزی است. در واقع باید به گونه ای عمل گردد که کمترین آسیب به محیط زیست وارد گردد.

رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران افزود: در موضوعات جهانگردی بویژه جهانگردی نجوم بایستی ظرفیت تحمل و ظرفیت بار مورد توجه ویژه قرار گیرد تا کمترین عارضه برای محیط زیست بوجود آید و شرایط میزبانی فراهم باشد تا در حد توان جامعه محلی نیز از مزیت های مالی، اجتماعی و فرهنگی حضور جهانگردان در این نواحی بهره مند گردد.

وی ادامه داد: پیش بینی من این است که گرچه آهسته و کند اما حوزه جهانگردی نجوم نیز مانند سایر انواع جهانگردی در کشور در حال رشد و نمو است. با توجه به اینکه یکی از علایق نسل جوان کشور توجه به رصد ستارگان است، بنابراین شرایط به مراتب بهتر خواهد شد.

این کارشناس جهانگردی مطرح نمود: یکی از مهمترین نقش های توسعه این نوع از جهانگردی مدیون گروه های رصدی و انجمن های نجوم آماتوری در سراسر جهان است. کشورهایی که از منجمان آماتوری بیشتر و بهتری برخوردار بوده اند بیشتر با حوزه جهانگردی آشنا هستند. در ایران تقریبا از اوایل دهه 70 که مجله نجوم در ایران شکل گرفت، شاهد برپایی نخستین تورهای نجومی هستیم.

وی توضیح داد: در خراسان رضوی و مشهد نیز شاهد شکل گیری مجله جاده ابریشم بوده ایم که این مجله نیز ابتکار عملی در برگزاری تورهای نجومی در سطح استان شروع کرد و سپس انجمن های نجوم آماتوری شکل رفت و توسعه جهانگردی نجوم پس از این فعالیت ها بود که به شکل فراگیر میان جوانان و دانشجویان رونق یافت.

جواهرزاده افزود: هدف این تورها در این مقطع زمانی خروج از شهرهای بزرگ بوده است، زیرا یکی از موانع رصد شبانگاهی، وجود آلودگی های نوری و هوا در سطح شهرها بوده است. لذا به خارج از شهرها و به دور از مراکز نور سفر می نمایند. عموما این نوع تورهای جهانگردی به مقصدی مانند کویر رجوع می نمایند و رصدگران آماتور عمدتا از کمپ های کویری، کاروانسراها و بعضی از اماکن تاریخی برای رصد استفاده نموده اند.

وی افزود: نخستین تورهای نجومی در سطح کشور در دهه 70 و از کاروانسرای قصر بهرام در نزدیکی کویر مرکزی شروع شده و سپس در سایر شهرها مانند مجموعه پاسارگاد شیراز رواج پیدا کرد و به تدریج برنامه های گردهمایی منجمان آماتوری در کنار برگزاری تورها، محلی برای رونق جهانگردی نجوم شد.